पक्षिन् (पक्षि) शब्द के रूप (Pakshin Ke Shabd Roop) – संस्कृत

पक्षिन् शब्द रूप (Pakshin Shabd)

पक्षिन् शब्द (पक्षि, पंखवाला, डैनेवाला): पक्षिन् शब्द के नकारान्त पुल्लिंग शब्द के शब्द रूप, पक्षिन् (Pakshin) शब्द के अंत में “न्” का प्रयोग हुआ इसलिए यह नकारान्त हैं। अतः Pakshin Shabd के Shabd Roop की तरह पक्षिन् जैसे सभी नकारान्त पुल्लिंग शब्दों के शब्द रूप (Shabd Roop) इसी प्रकार बनाते है।

पक्षिन् शब्द के शब्द रूप संस्कृत में सभी विभक्तियों एवं तीनों वचन में शब्द रूप (Pakshin Shabd Roop) नीचे दिये गये हैं।

पक्षिन् के शब्द रूप, पुल्लिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा पक्षी पक्षिणौ पक्षिणः
द्वितीया पक्षिणम् पक्षिणौ पक्षिणः
तृतीया पक्षिणा पक्षिभ्याम् पक्षिभिः
चतुर्थी पक्षिणे पक्षिभ्याम् पक्षिभ्यः
पंचमी पक्षिणः पक्षिभ्याम् पक्षिभ्यः
षष्ठी पक्षिणः पक्षिणोः पक्षिणाम्
सप्तमी पक्षिणि पक्षिणोः पक्षिषु
सम्बोधन हे पक्षिण् ! हे पक्षिणौ ! हे पक्षिणः !

पक्षिन् के शब्द रूप, नपुंसकलिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा पक्षि पक्षिणी पक्षीणि
द्वितीया पक्षि पक्षिणी पक्षीणि
तृतीया पक्षिणा पक्षिभ्याम् पक्षिभिः
चतुर्थी पक्षिणे पक्षिभ्याम् पक्षिभ्यः
पञ्चमी पक्षिणः पक्षिभ्याम् पक्षिभ्यः
षष्ठी पक्षिणः पक्षिणोः पक्षिणाम्
सप्तमी पक्षिणि पक्षिणोः पक्षिषु
संबोधन हे पक्षि/पक्षिन्! हे पक्षिणी! हे पक्षीणि!

पक्षिणी शब्द रूप, स्त्रीलिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा पक्षिणी पक्षिण्यौ पक्षिण्यः
द्वितीया पक्षिणीम् पक्षिण्यौ पक्षिणीः
तृतीया पक्षिण्या पक्षिणीभ्याम् पक्षिणीभिः
चतुर्थी पक्षिण्यै पक्षिणीभ्याम् पक्षिणीभ्यः
पञ्चमी पक्षिण्याः पक्षिणीभ्याम् पक्षिणीभ्यः
षष्ठी पक्षिण्याः पक्षिण्योः पक्षिणीनाम्
सप्तमी पक्षिण्याम् पक्षिण्योः पक्षिणीषु
संबोधन हे पक्षिणि! हे पक्षिण्यौ! हे पक्षिण्यः!

पक्षिन् शब्द का अर्थ/मतलब

पक्षिन् शब्द का अर्थ पक्षि, पंखवाला, डैनेवाला होता है। पक्षिन् शब्द नकारान्त शब्द है इसका मतलब भी ‘पक्षि, पंखवाला, डैनेवाला’ होता है।

संस्कृत में पथिन्, गुणिन्, व्रत्रहन्, स्थायिन्, मघवन्, लघिमन्, युवन्, स्वामिन्, आत्मघातिन्, अर्थिन्, एकाकिन्, कञ्चुकिन्, ज्ञानिन्, करिन्, कुटुम्बिन्, कुशलिन्, चक्रवर्तिन्, तपस्विन्, दूरदर्शिन्, द्वेषिन्, धनिन्, पक्षिन्, बलिन्, मन्त्रिन्, मनोहारिन्, मनीषिन्, मेधाविन्, रोगिन्, वैरिन् इत्यादि नकारान्त पुल्लिंग संज्ञा शब्द हैं।

पक्षिन् जैसे और महत्वपूर्ण शब्द रूप

उपर्युक्त शब्द रूप पक्षिन् शब्द के नकारान्त पुल्लिंग शब्द के शब्द रूप हैं पक्षिन् जैसे शब्द रूप (Pakshin shabd Roop) देखने के लिए Shabd Roop List पर जाएँ।

संस्कृत में अन्य महत्वपूर्ण शब्द रूप:

स्वरान्त शब्द रूप:

व्यञ्जनान्त शब्द रूप:

सर्वनाम शब्द रूप:

संख्यावाची शब्द रूप:

उम्मीद करता हूँ कि आपको संस्कृत के 'पक्षिन् शब्द रूप' समझ आ गए होंगे। इस पोस्ट से संबंधित अन्य कोई प्रश्न या समस्या है, तो कमेन्ट बॉक्स में अवश्य पूंछें। सम्पूर्ण संस्कृत व्याकरण पढ़ने के लिए संस्कृत व्याकरण पर जाएं। धन्यवाद!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*