मन्त्रिन् (मंत्री) शब्द के रूप (Mantrin Ke Shabd Roop) – संस्कृत

मन्त्रिन् शब्द रूप (Mantrin Shabd)

मन्त्रिन् शब्द (मंत्री, परामर्श देनेवाला, सलाह देनेवाला): मन्त्रिन् शब्द के नकारान्त पुल्लिंग शब्द के शब्द रूप, मन्त्रिन् (Mantrin) शब्द के अंत में “न्” का प्रयोग हुआ इसलिए यह नकारान्त हैं। अतः Mantrin Shabd के Shabd Roop की तरह मन्त्रिन् जैसे सभी नकारान्त पुल्लिंग शब्दों के शब्द रूप (Shabd Roop) इसी प्रकार बनाते है।

मन्त्रिन् शब्द के शब्द रूप संस्कृत में सभी विभक्तियों एवं तीनों वचन में शब्द रूप (Mantrin Shabd Roop) नीचे दिये गये हैं।

मन्त्रिन् के शब्द रूप, पुल्लिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा मन्त्री मन्त्रिणौ मन्त्रिणः
द्वितीया मन्त्रिणम् मन्त्रिणौ मन्त्रिणः
तृतीया मन्त्रिणा मन्त्रिभ्याम् मन्त्रिभिः
चतुर्थी मन्त्रिणे मन्त्रिभ्याम् मन्त्रिभ्यः
पंचमी मन्त्रिणः मन्त्रिभ्याम् मन्त्रिभ्यः
षष्ठी मन्त्रिणः मन्त्रिणोः मन्त्रिणाम्
सप्तमी मन्त्रिणि मन्त्रिणोः मन्त्रिषु
सम्बोधन हे मन्त्रिण् ! हे मन्त्रिणौ ! हे मन्त्रिणः !

मन्त्रिन् के शब्द रूप, नपुंसकलिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा मन्त्रि मन्त्रिणी मन्त्रीणि
द्वितीया मन्त्रि मन्त्रिणी मन्त्रीणि
तृतीया मन्त्रिणा मन्त्रिभ्याम् मन्त्रिभिः
चतुर्थी मन्त्रिणे मन्त्रिभ्याम् मन्त्रिभ्यः
पञ्चमी मन्त्रिणः मन्त्रिभ्याम् मन्त्रिभ्यः
षष्ठी मन्त्रिणः मन्त्रिणोः मन्त्रिणाम्
सप्तमी मन्त्रिणि मन्त्रिणोः मन्त्रिषु
संबोधन हे मन्त्रि/मन्त्रिन्! हे मन्त्रिणी! हे मन्त्रीणि!

मन्त्रिणी शब्द रूप, स्त्रीलिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा मन्त्रिणी मन्त्रिण्यौ मन्त्रिण्यः
द्वितीया मन्त्रिणीम् मन्त्रिण्यौ मन्त्रिणीः
तृतीया मन्त्रिण्या मन्त्रिणीभ्याम् मन्त्रिणीभिः
चतुर्थी मन्त्रिण्यै मन्त्रिणीभ्याम् मन्त्रिणीभ्यः
पञ्चमी मन्त्रिण्याः मन्त्रिणीभ्याम् मन्त्रिणीभ्यः
षष्ठी मन्त्रिण्याः मन्त्रिण्योः मन्त्रिणीनाम्
सप्तमी मन्त्रिण्याम् मन्त्रिण्योः मन्त्रिणीषु
संबोधन हे मन्त्रिणि! हे मन्त्रिण्यौ! हे मन्त्रिण्यः!

मन्त्रिन् शब्द का अर्थ/मतलब

मन्त्रिन् शब्द का अर्थ मंत्री, परामर्श देनेवाला, सलाह देनेवाला होता है। मन्त्रिन् शब्द नकारान्त शब्द है इसका मतलब भी ‘मंत्री, परामर्श देनेवाला, सलाह देनेवाला’ होता है।

संस्कृत में पथिन्, गुणिन्, व्रत्रहन्, स्थायिन्, मघवन्, लघिमन्, युवन्, स्वामिन्, आत्मघातिन्, अर्थिन्, एकाकिन्, कञ्चुकिन्, ज्ञानिन्, करिन्, कुटुम्बिन्, कुशलिन्, चक्रवर्तिन्, तपस्विन्, दूरदर्शिन्, द्वेषिन्, धनिन्, पक्षिन्, बलिन्, मन्त्रिन्, मनोहारिन्, मनीषिन्, मेधाविन्, रोगिन्, वैरिन् इत्यादि नकारान्त पुल्लिंग संज्ञा शब्द हैं।

मन्त्रिन् जैसे और महत्वपूर्ण शब्द रूप

उपर्युक्त शब्द रूप मन्त्रिन् शब्द के नकारान्त पुल्लिंग शब्द के शब्द रूप हैं मन्त्रिन् जैसे शब्द रूप (Mantrin shabd Roop) देखने के लिए Shabd Roop List पर जाएँ।

संस्कृत में अन्य महत्वपूर्ण शब्द रूप:

स्वरान्त शब्द रूप:

व्यञ्जनान्त शब्द रूप:

सर्वनाम शब्द रूप:

संख्यावाची शब्द रूप:

उम्मीद करता हूँ कि आपको संस्कृत के 'मन्त्रिन् शब्द रूप' समझ आ गए होंगे। यदि शब्द रूपों से संबंधित अन्य कोई प्रश्न या समस्या है, तो कमेन्ट बॉक्स में अवश्य बताएं। सम्पूर्ण संस्कृत व्याकरण पढ़ने के लिए संस्कृत व्याकरण पर जाएं। धन्यवाद!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*