भू/भव् धातु के रूप – Bhav/Bhu Ke Dhatu Roop – Sanskrit

Bhoo/Bhav Dhatu

भू – भव् धातु (होना, to be): भू – भव् धातु भ्वादिगणीय धातु शब्द है। अतः Bhoo – Bhav Dhatu के Dhatu Roop की तरह भू – भव् जैसे सभी भ्वादिगणीय धातु के धातु रूप (Dhatu Roop) इसी प्रकार बनाते है।

भू / भव् धातु का गण (Conjugation): भ्वादिगण (प्रथम गण – First Conjugation)

भू / भव् का अर्थ: भू – भव् का अर्थ होना, to be होता है।

भू – भव् के धातु रूप (Dhatu Roop of Bhoo – Bhav) – परस्मैपदी

भू – भव् धातु के धातु रूप संस्कृत में सभी लकारों, पुरुष एवं तीनों वचन में भू – भव् धातु रूप (Bhoo – Bhav Dhatu Roop) नीचे दिये गये हैं।

1. लट् लकार – वर्तमान काल, Present Tense

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	भवति	भवतः	भवन्ति
मध्यमपुरुषः	भवसि	भवथः	भवथ
उत्तमपुरुषः	भवामि	भवावः	भवामः

2. लिट् लकार – Past Perfect Tense

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	बभूव	बभूवतुः	बभूवुः
मध्यमपुरुषः	बभूविथ	बभूवथुः	बभूव
उत्तमपुरुषः	बभूव	बभूविव	बभूविम

3. लुट् लकार – First Future Tense or Periphrastic

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	भविता	भवितारौ	भवितारः
मध्यमपुरुषः	भवितासि	भवितास्थः	भवितास्थ
उत्तमपुरुषः	भवितास्मि	भवितास्वः	भवितास्मः

4. लृट् लकार – भविष्यत्, Second Future Tense

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	भविष्यति	भविष्यतः	भविष्यन्ति
मध्यमपुरुषः	भविष्यसि	भविष्यथः	भविष्यथ
उत्तमपुरुषः	भविष्यामि	भविष्यावः	भविष्यामः

5. लोट् लकार – अनुज्ञा, Imperative Mood

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	भवतु/भवतात्	भवताम्	भवन्तु
मध्यमपुरुषः	भव/भवतात्	भवतम्	भवत
उत्तमपुरुषः	भवानि	भवाव	भवाम

6. लङ् लकार – भूतकाल, Past Tense

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	अभवत्	अभवताम्	अभवन्
मध्यमपुरुषः	अभवः	अभवतम्	अभवत
उत्तमपुरुषः	अभवम्	अभवाव	अभवाम

7. विधिलिङ् लकार – चाहिए के अर्थ में, Potential Mood

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	भवेत्	भवेताम्	भवेयुः
मध्यमपुरुषः	भवेः	भवेतम्	भवेत
उत्तमपुरुषः	भवेयम्	भवेव	भवेम

8. आशीर्लिङ् लकार – आशीर्वाद देना, Benedictive Mood

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	भूयात्	भूयास्ताम्	भूयासुः
मध्यमपुरुषः	भूयाः	भूयास्तम्	भूयास्त
उत्तमपुरुषः	भूयासम्	भूयास्व	भूयास्म

9. लुङ् लकार – Perfect Tense

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	अभूत्	अभूताम्	अभूवन्
मध्यमपुरुषः	अभूः	अभूतम्	अभूत
उत्तमपुरुषः	अभूवम्	अभूव	अभूम

10. लृङ् लकार – हेतुहेतुमद्भूत, Conditional Mood

पुरुष	एकवचन	द्विवचन	बहुवचन
प्रथमपुरुषः	अभविष्यत्	अभविष्यताम्	अभविष्यन्
मध्यमपुरुषः	अभविष्यः	अभविष्यतम्	अभविष्यत
उत्तमपुरुषः	अभविष्यम्	अभविष्याव	अभविष्याम

संस्कृत में शब्द रूप देखने के लिए Shabd Roop पर क्लिक करें और नाम धातु रूप देखने के लिए Nam Dhatu Roop पर जायें।

• Dhatu Roop List

1. Home
2. Study
3. संस्कृत
4. सार्थक शब्द
5. तिड्न्त प्रकरण
6. भू / भव् धातु रूप