लिख् (लिखना) धातु के रूप – Likh Dhatu Roop – संस्कृत

Likh Dhatu

लिख् धातु (लिखना, to write): लिख् धातु भ्वादिगणीय धातु शब्द है। अतः Likh Dhatu के Dhatu Roop की तरह लिख् जैसे सभी भ्वादिगणीय धातु के धातु रूप (Dhatu Roop) इसी प्रकार बनाते है।

लिख् धातु का गण (Conjugation): भ्वादिगण (प्रथम गण – First Conjugation)

लिख् का अर्थ: लिख् का अर्थ लिखना, to write होता है।

लिख् के धातु रूप (Dhatu Roop of Likh) – परस्मैपदी

लिख् धातु के धातु रूप संस्कृत में सभी लकारों, पुरुष एवं तीनों वचन में लिख् धातु रूप (Likh Dhatu Roop) नीचे दिये गये हैं।

1. लट् लकार लिख् धातु (वर्तमान काल)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लिखति लिखतः लिखन्ति
मध्यम पुरुष लिखसि लिखथः लिखथ
उत्तम पुरुष लिखामि लिखावः लिखामः

2. लिट् लकार लिख् धातु (Past Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लिलेख लिलिखतुः लिलिखुः
मध्यम पुरुष लिलेखिथ लिलिखथुः लिलिख
उत्तम पुरुष लिलेख लिलिखिव लिलिखिम

3. लुट् लकार लिख् धातु (First Future Tense or Periphrastic)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लेखिता लेखितारौ लेखितारः
मध्यम पुरुष लेखितासि लेखितास्थः लेखितास्थ
उत्तम पुरुष लेखितास्मि लेखितास्वः लेखितास्मः

4. लृट् लकार लिख् धातु (भविष्यत्, Second Future Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लेखिष्यति लेखिष्यतः लेखिष्यन्ति
मध्यम पुरुष लेखिष्यसि लेखिष्यथः लेखिष्यथ
उत्तम पुरुष लेखिष्यामि लेखिष्यावः लेखिष्यामः

5. लोट् लकार लिख् धातु (अनुज्ञा, Imperative Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लिखतात्/लिखतु लिखताम् लिखन्तु
मध्यम पुरुष लिख/लिखतात् लिखतम् लिखत
उत्तम पुरुष लिखानि लिखाव लिखाम

6. लङ् लकार लिख् धातु (भूतकाल, Past Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अलिखत् अलिखताम् अलिखन्
मध्यम पुरुष अलिखः अलिखतम् अलिखत
उत्तम पुरुष अलिखम् अलिखाव अलिखाम

7. विधिलिङ् लकार लिख् धातु (चाहिए के अर्थ में, Potential Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लिखेत् लिखेताम् लिखेयुः
मध्यम पुरुष लिखेः लिखेतम् लिखेत
उत्तम पुरुष लिखेयम् लिखेव लिखेम

8. आशीर्लिङ् लकार लिख् धातु (आशीर्वाद देना, Benedictive Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष लिख्यात् लिख्यास्ताम् लिख्यासुः
मध्यम पुरुष लिख्याः लिख्यास्तम् लिख्यास्त
उत्तम पुरुष लिख्यासम् लिख्यास्व लिख्यास्म

9. लुङ् लकार लिख् धातु (Perfect Tense)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अलेखीत् अलेखिष्टाम् अलेखिषुः
मध्यम पुरुष अलेखीः अलेखिष्टम् अलेखिष्ट
उत्तम पुरुष अलेखिषम् अलेखिष्व अलेखिष्म

10. लृङ् लकार लिख् धातु (हेतुहेतुमद्भूत, Conditional Mood)

पुरुष एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरुष अलेखिष्यत् अलेखिष्यताम् अलेखिष्यन्
मध्यम पुरुष अलेखिष्यः अलेखिष्यतम् अलेखिष्यत
उत्तम पुरुष अलेखिष्यम् अलेखिष्याव अलेखिष्याम

संस्कृत में शब्द रूप देखने के लिए Shabd Roop पर क्लिक करें और नाम धातु रूप देखने के लिए Nam Dhatu Roop पर जायें।