देव शब्द
देव शब्द (Dev Shabd) : अकारांत पुल्लिंग संज्ञा , सभी पुल्लिंग संज्ञाओ के शब्द रूप इसी प्रकार बनाते है जैसे -देव, बालक, राम, वृक्ष, सूर्य, सुर, असुर, मानव, अश्व, गज, ब्राह्मण, क्षत्रिय, शूद्र, छात्र, शिष्य, दिवस, लोक, ईश्वर, भक्त आदि।
देव के शब्द रूप – Dev/Devata Shabd Roop
विभक्ति | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथमा | देव: | देवौ | देवा: |
द्वितीया | देवम् | देवौ | देवान् |
तृतीया | देवेन | देवाभ्याम् | देवै: |
चतुर्थी | देवाय | देवाभ्याम् | देवेभ्य: |
पंचमी | देवात् | देवाभ्याम् | देवेभ्य: |
षष्ठी | देवस्य | देवयो: | देवानाम् |
सप्तमी | देवे | देवयो: | देवेषु |
संबोधन | हे देव! | हे देवौ! | हे देवा:! |
देव शब्द रूप (Dev Shabd Roop) हिन्दी अर्थ सहित
विभक्ति | एकवचन | द्विवचन | बहुवचन |
---|---|---|---|
प्रथमा | देवः देव, देव ने |
देवौ दो देवों, दो देवों ने |
देवाः अनेक देवों, अनेक देवों ने |
द्वितीया | देवम् देव को |
देवौ दो देवों को |
देवान् अनेक देवों को |
तृतीया | देवेन देव से, देव के द्वारा |
देवाभ्याम् दो देवों से, दो देवों के द्वारा |
देवैः अनेक देवों से, अनेक देवों के द्वारा |
चतुर्थी | देवाय देव को, देव के लिए |
देवाभ्याम् दो देवों को, दो देवों के लिए |
देवेभ्यः अनेक देवों को, अनेक देवों के लिए |
पंचमी | देवात्/देवाद् देव से |
देवाभ्याम् दो देवों से |
देवेभ्यः अनेक देवों से |
षष्ठी | देवस्य देव का, देव के, देव की |
देवयोः दो देवों का, दो देवों के, दो देवों की |
देवानाम् अनेक देवों का, अनेक देवों के, अनेक देवों की |
सप्तमी | देवे देव में, देव पर |
देवयोः दो देवों में, दो देवों पर |
देवेषु अनेक देवों में, अनेक देवों पर |
सम्बोधन | हे देव! हे देव! |
हे देवौ! हे दो देवों! |
हे देवाः! हे अनेक देवों! |
देव शब्द से संस्कृत वाक्य और उनके हिन्दी अनुवाद
संस्कृत वाक्य | हिंदी अनुवाद |
---|---|
देवः पूजनीयः अस्ति। | देव पूजनीय है। |
देवौ मन्दिरे गच्छतः। | दो देव मंदिर जाते हैं। |
देवाः भक्तानाम् रक्षणं कुर्वन्ति। | अनेक देव भक्तों की रक्षा करते हैं। |
अहं देवं नमामि। | मैं देव को नमस्कार करता हूँ। |
भक्तः देवाभ्याम् अर्घ्यं ददाति। | भक्त दो देवों को अर्घ्य देता है। |
पुरोहितः देवैः सह मन्त्रं पठति। | पुरोहित देवों के साथ मंत्र पढ़ता है। |
साधवः देवाय प्रार्थनां कुर्वन्ति। | साधु देव के लिए प्रार्थना करते हैं। |
श्रद्धालवः देवे भक्तिं दर्शयन्ति। | श्रद्धालु देव में भक्ति दर्शाते हैं। |
देवस्य कृपा सर्वत्र अस्ति। | देव की कृपा सर्वत्र है। |
हे देव! अस्मान् अनुगृहाण। | हे देव! हम पर कृपा करो। |
देव शब्द रूप याद करने की ट्रिक : राइमिंग पैटर्न
- प्रथमा विभक्ति – देवः, देवौ, देवाः (ः-औ-आः)
- द्वितीया विभक्ति – देवम्, देवौ, देवान् (म्-औ-आन्)
- तृतीया विभक्ति – देवेन, देवाभ्याम्, देवैः (एण-अभ्याम्-ऐः)
- चतुर्थी विभक्ति – देवाय, देवाभ्याम्, देवेभ्यः (आय-अभ्याम्-एभ्यः)
- पंचमी विभक्ति – देवात्, देवाभ्याम्, देवेभ्यः (आत्-अभ्याम्-एभ्यः)
- षष्ठी विभक्ति – देवस्य, देवयोः, देवानाम् (स्य-योः-आणाम्)
- सप्तमी विभक्ति – देवे, देवयोः, देवेषु (ए-योः-एषु)
- सम्बोधन विभक्ति – हे देव! हे देवौ! हे देवाः!
अकारांत पुल्लिंग संज्ञाओ के शब्द रूप
- देव (देवता) के शब्द रूप
- राम शब्द के रूप
- बालक शब्द के रूप
- वृक्ष शब्द के रूप
- सूर्य के शब्द रूप
- सुर शब्द के रूप
- असुर शब्द के रूप
- मानव के शब्द रूप
- अश्व के शब्द रूप
- गज के शब्द रूप
- ब्राह्मण के शब्द रूप
- क्षत्रिय के शब्द रूप
- शूद्र के शब्द रूप
- भक्त के शब्द रूप
- छात्र के शब्द रूप
- शिष्य के शब्द रूप
- दिवस के शब्द रूप
- लोक के शब्द रूप
- ईश्वर के शब्द रूप
अन्य महत्वपूर्ण शब्द रूप
Shabd roop of dev
संस्कृत में अन्य महत्वपूर्ण शब्द रूप:
- लता शब्द रूप
- भानु शब्द रूप
- धेनु शब्द रूप
- मधु शब्द रूप
- पितृ शब्द रूप
- राजन् शब्द रूप
- चन्द्रमस् शब्द रूप
- वाच शब्द रूप
- पुम् शब्द रूप
- कीदृश शब्द रूप
- एक शब्द रूप
स्वरान्त शब्द रूप:
- लता शब्द रूप
- मुनि शब्द रूप
- पति शब्द रूप
- भानु शब्द रूप
- मधु शब्द रूप
- पितृ शब्द रूप
- मातृ शब्द रूप
- द्यौ शब्द रूप
- अक्षि शब्द रूप
व्यञ्जनान्त शब्द रूप:
- भवत् शब्द रूप
- आत्मन् शब्द रूप
- विद्वस् शब्द रूप
- वाच शब्द रूप
- गच्छत् शब्द रूप
- पुम् शब्द रूप
- गिर् शब्द रूप
- अहन् शब्द रूप
सर्वनाम शब्द रूप:
- सर्व शब्द रूप
- यत् शब्द रूप
- किम् शब्द रूप
- इदम् शब्द रूप
- अस्मद् शब्द रूप
- अदस् शब्द रूप
- ईदृश शब्द रूप
- कतिपय शब्द रूप
- उभ शब्द रूप
- कीदृश शब्द रूप
संख्यावाची शब्द रूप:
उम्मीद है आपको ये 'देव शब्द रूप' समझ आ गए होंगे। यदि इस पोस्ट से संबंधित अन्य कोई प्रश्न या समस्या है, तो कमेन्ट बॉक्स में अवश्य सूचित करें। संस्कृत व्याकरण के सभी चैप्टर पढ़ने के लिए संस्कृत व्याकरण लिंक पर जाएं। माई कोचिंग पर पढ़ने के लिए आपको धन्यवाद!