प्रज्ञावत् (प्रज्ञावान) शब्द के रूप (Pragyaavat Ke Shabd Roop) – संस्कृत

प्रज्ञावत् शब्द रूप (Pragyaavat Shabd)

प्रज्ञावत् शब्द (Intellectual, प्रज्ञावान, बुद्धिमान, ज्ञानी): प्रज्ञावत् शब्द के तकारांत डवतु प्रत्ययान्त पुल्लिङ्गः शब्द के शब्द रूप, प्रज्ञावत् (Pragyaavat) शब्द के अंत में “त्” का प्रयोग हुआ इसलिए यह तकारांत हैं। अतः Pragyaavat Shabd के Shabd Roop की तरह प्रज्ञावत् जैसे सभी तकारांत डवतु प्रत्ययान्त पुल्लिङ्गः शब्दों के शब्द रूप (Shabd Roop) इसी प्रकार बनाते है।

प्रज्ञावत् शब्द के शब्द रूप संस्कृत में सभी विभक्तियों एवं तीनों वचन में शब्द रूप (Pragyaavat Shabd Roop) नीचे दिये गये हैं:

प्रज्ञावत् के शब्द रूप, पुल्लिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा प्रज्ञावान् प्रज्ञावन्तौ प्रज्ञावन्तः
द्वितीया प्रज्ञावन्तम् प्रज्ञावन्तौ प्रज्ञावतः
तृतीया प्रज्ञावता प्रज्ञावद्भ्याम् प्रज्ञावद्भिः
चतुर्थी प्रज्ञावते प्रज्ञावद्भ्याम् प्रज्ञावद्भ्यः
पंचमी प्रज्ञावतः प्रज्ञावद्भ्याम् प्रज्ञावद्भ्यः
षष्ठी प्रज्ञावतः प्रज्ञावतोः प्रज्ञावताम्
सप्तमी प्रज्ञावति प्रज्ञावतोः प्रज्ञावत्सु
सम्बोधन हे प्रज्ञावान् ! हे प्रज्ञावन्तौ ! हे प्रज्ञावन्तः !

प्रज्ञावत् के शब्द रूप, नपुंसकलिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा प्रज्ञावत्/प्रज्ञावद् प्रज्ञावती प्रज्ञावन्ति
द्वितीया प्रज्ञावत्/प्रज्ञावद् प्रज्ञावती प्रज्ञावन्ति
तृतीया प्रज्ञावता प्रज्ञावद्भ्याम् प्रज्ञावद्भिः
चतुर्थी प्रज्ञावते प्रज्ञावद्भ्याम् प्रज्ञावद्भ्यः
पञ्चमी प्रज्ञावतः प्रज्ञावद्भ्याम् प्रज्ञावद्भ्यः
षष्ठी प्रज्ञावतः प्रज्ञावतोः प्रज्ञावताम्
सप्तमी प्रज्ञावति प्रज्ञावतोः प्रज्ञावत्सु
संबोधन हे प्रज्ञावत्/प्रज्ञावद्! हे प्रज्ञावती! हे प्रज्ञावन्ति!

प्रज्ञावती शब्द रूप, स्त्रीलिंग

विभक्ति एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथमा प्रज्ञावती प्रज्ञावत्यौ प्रज्ञावत्यः
द्वितीया प्रज्ञावतीम् प्रज्ञावत्यौ प्रज्ञावतीः
तृतीया प्रज्ञावत्या प्रज्ञावतीभ्याम् प्रज्ञावतीभिः
चतुर्थी प्रज्ञावत्यै प्रज्ञावतीभ्याम् प्रज्ञावतीभ्यः
पञ्चमी प्रज्ञावत्याः प्रज्ञावतीभ्याम् प्रज्ञावतीभ्यः
षष्ठी प्रज्ञावत्याः प्रज्ञावत्योः प्रज्ञावतीनाम्
सप्तमी प्रज्ञावत्याम् प्रज्ञावत्योः प्रज्ञावतीषु
संबोधन हे प्रज्ञावति! हे प्रज्ञावत्यौ! हे प्रज्ञावत्यः!

प्रज्ञावत् शब्द का अर्थ/मतलब

प्रज्ञावत् शब्द का अर्थ Intellectual, प्रज्ञावान, बुद्धिमान, ज्ञानी होता है। प्रज्ञावत् शब्द तकारांत शब्द है इसका मतलब भी ‘Intellectual, प्रज्ञावान, बुद्धिमान, ज्ञानी’ होता है।

प्रज्ञावत् जैसे और महत्वपूर्ण शब्द रूप

उपर्युक्त शब्द रूप प्रज्ञावत् शब्द के तकारांत डवतु प्रत्ययान्त पुल्लिङ्गः शब्द के शब्द रूप हैं प्रज्ञावत् जैसे शब्द रूप (Pragyaavat shabd Roop) देखने के लिए Shabd Roop List पर जाएँ।

संस्कृत में ददत्, धीमत्, तिष्ठत्, स्थितवत्, तावत्, कुर्वत्, जाग्रत्, दरिद्रत्, नभस्वत्, भवत्, ज्ञातवत्, शासत्, अंशुमत्, उक्तवत्, एतावत्, लज्जावत्, आयुष्मत्, बलवत्, विद्यावत्, इत्यादि तकारान्त पुंल्लिंग संज्ञा शब्द है।

संस्कृत में अन्य महत्वपूर्ण शब्द रूप:

स्वरान्त शब्द रूप:

व्यञ्जनान्त शब्द रूप:

सर्वनाम शब्द रूप:

संख्यावाची शब्द रूप:

आशा करता हूँ कि आपको संस्कृत के 'प्रज्ञावत् शब्द रूप' समझ में आए होंगे। यदि शब्द रूपों से संबंधित अन्य कोई प्रश्न या समस्या है, तो कमेन्ट बॉक्स में अवश्य बताएं। ऐसे ही संस्कृत व्याकरण के अन्य लेख पढ़ने के लिए माई कोचिंग पर बनें रहें। धन्यवाद!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*